Źródła historyczne (kl. IV)

  • Drukuj zawartość bieżącej strony
  • Zapisz tekst bieżącej strony do PDF

15 kwietnia 2020

Lekcja przeznaczona dla uczniów klasy IV szkoły podstawowej.

Czas: 45 minut.

Cele kształcenia - wymagania ogólne

Uczeń:
• odpowiada na proste pytania dotyczące tekstu źródłowego;
• pozyskuje informacje z różnych źródeł oraz selekcjonuje je i porządkuje;
• tworzy krótką wypowiedź o wydarzeniu historycznym posługując się poznanymi na lekcji pojęciami;
• współpracuje z innymi - planuje, dzieli się zadaniami i wywiązuje się z nich.

Cele kształcenia - wymagania szczegółowe

Uczeń potrafi:
• wyjaśnić pojęcie źródła historycznego;
• podać przykłady źródeł historycznych;
• wymienić miejsca, w których przechowywane są źródła historyczne;
• wyjaśnić, czym jest archiwum;
• wyjaśnić, dlaczego należy chronić źródła historyczne;

Metody
• opowiadanie,
• pogadanka,
• praca w grupach,
• praca z tekstem źródłowym,
• „burza mózgów”.
• mapa mentalna

Środki dydaktyczne

• Kopie pocztówek Siedlec, ze Zbioru pocztówek siedleckich 1903 -1939, z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;
• Tekst Legendy o Jacku (figura wieńcząca dawny Ratusz w Siedlcach, obecnie Muzeum Regionalne w Siedlcach);
• Kopia dokumentu Akt sprzedaży sklepu w Siedlcach przez Aleksandrę z Czartoryskich Ogińską Lewkowiczom z 1787 roku, ze Zbioru dokumentów pergaminowych i papierowych 1746-1787 sygn.4 , z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;
• Kopia dokumentu Akta w sprawie dochodzenia przyczyny pogorzeli w dniu 11 października 1854 r. w mieście Siedlcach, z zespołu archiwalnego Sąd Policji Poprawczej Wydziału Siedleckiego 1854 -1859 sygn.1, z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;

PRZEBIEG LEKCJI

Wprowadzenie

Nauczyciel zapisuje temat na tablicy, a uczniowie w zeszytach, następnie informuje uczniów, że dzisiejsza lekcja będzie wyjątkowa, ponieważ dowiedzą się skąd czerpiemy o wiedzę o przeszłości oraz czym zajmuje się historia i co to są źródła historyczne.

Rozwinięcie

Nauczyciel kieruje pytanie do uczniów: Czym zajmuje się historia?
Wywołuje „burzę mózgów” dotyczącą skojarzeń do wyrazu historia.
Nauczyciel wykorzystuje mapę mentalną (mapę myśli, graficzne przedstawienie problemu).
Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów i wyjaśnia, czym zajmuje się historia jako nauka.
Historia - nauka humanistyczna i społeczna, która zajmuje się badaniem przeszłości, a w znaczeniu ścisłym badaniem działań i wytworów ludzkich, aż do najstarszych poświadczonych pismem świadectw, w odróżnieniu od prehistorii, archeologii, antropologii lub historii naturalnej.

Nauczyciel kieruje do uczniów pytanie: Co to są źródła historyczne?
Uczniowie w trakcie „burzy mózgów” próbują odpowiedzieć na pytanie, podają przykłady. Nauczyciel rysuje „słoneczko” skojarzeń na tablicy (słoneczkiem będą źródła historyczne, a promykami przykłady), wyjaśnia :
Źródła historyczne to wszystko, skąd można czerpać wiedzę o przeszłości, są to wszelkie zachowane ślady działalności człowieka.

Nauczyciel rysuje na tablicy schemat podziału źródeł historycznych na:

materialne

pisane
• historiograficzne (opisowe) - kroniki, roczniki, pamiętniki, wspomnienia, spisy kazań, dzieła literackie itp.
• narracyjne - pamiętniki, kroniki
• normatywne (dokumentacyjne, aktowe) – powstałe jako dowód czynności prawnej (dokumenty, akta, spisy inwentarza gospodarczego, sprawozdania, protokoły powstałe na użytek administracji, dokumentacja obrad parlamentu, konstytucje, dekrety)
• epistolarne (wszelkiego rodzaju korespondencja)
• hagiograficzne - żywoty świętych,
• biograficzne - żywoty cesarzy, monarchów
• epigraficzne -napisy na kamieniach, ścianach budowli historycznych

niepisane
• wykopaliskowe (źródła archeologiczne) - szczątki naczyń, uzbrojenia, przedmioty codziennego użytku, pozostałości obiektów mieszkalnych, grobów
• ikonograficzne
• obiekty architektoniczne -zamki, świątynie, stare kamienice,
• dzieła sztuki - obrazy, posągi, rzeźby, biżuteria,

niematerialne: legendy, obyczaje.

Nauczyciel zadaje uczniom pytania dotyczące miejsc przechowywania źródeł historycznych ze szczególnym ukierunkowaniem na archiwum i krótko omawia tę instytucję. Następnie dzieli klasę na cztery grupy. Każda z grup otrzymuje materiał dotyczący źródeł historycznych wraz z pytaniami:

Grupa I
Kopie pocztówek Siedlec z początku XX w. ze Zbioru pocztówek siedleckich 1903 - 1939, z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;

Grupa II
Kopia dokumentu Akt sprzedaży sklepu w Siedlcach przez Aleksandrę z Czartoryskich Ogińską Lewkowiczom z 1787 roku, z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;

Grupa III
Tekst Legendy o Jacku, wieńczącej dawny Ratusz w Siedlcach (obecnie Muzeum Regionalne w Siedlcach);

Grupa IV
Kopie dokumentów Akta w sprawie dochodzenia przyczyny pogorzeli na dniu 11 października 1854 r w mieście Siedlcach, Sąd Policji Poprawczej Wydziału Siedleckiego 1854-1859 sygn.1, z zasobu Archiwum Państwowego w Siedlcach;

Pytania do materiałów źródłowych:

1. Opowiedzcie o dokumencie, który otrzymaliście: kiedy został sporządzony, kto jest wystawcą, do kogo był skierowany, czy dokument jest czytelny, czy są na nim podpisy, pieczęcie, czy jest wiarygodny?
2. O czym nas informuje?
3. Do jakich rodzajów źródeł należy dokument, którego kopię otrzymaliście?

Podsumowanie

Nauczyciel wskazuje na bogactwo źródeł historycznych w otaczającym świecie oraz podkreśla ważną rolę informacji, które przekazują.
Uczniowie pod kierunkiem nauczyciela tworzą notatkę z lekcji.

Praca domowa
1. Zastanów się i napisz, jakie źródła historyczne mogą występować w twoim domu? Jaką wartość przedstawiają (o czym mogą informować)?
2. W jakim celu gromadzimy i zabezpieczamy stare dokumenty? Uzasadnij swoją wypowiedź.
3. Praca dodatkowa: Przygotuj krzyżówkę z hasłem: źródło lub historia.

Galeria

  • Powiększ zdjęcie

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:2020-04-15
Data publikacji:2020-04-15
Osoba sporządzająca dokument:
Osoba wprowadzająca dokument:
Liczba odwiedzin:23370