Wystawa o reklamie prasowej w przedwojennych Siedlcach

4 czerwca 2020

Jak głosi porzekadło, reklama jest dźwignią handlu. Poszliśmy tym tropem i przejrzeli reklamy, które ukazywały się w siedleckiej prasie w okresie międzywojennym. Sprawdźcie co nam z tego wyszło!

W okresie międzywojennym Siedlce stanowiły znaczący ośrodek powiatowy, do czego przyczyniała się znaczna odległość od większych aglomeracji. Czyniło to z miasta swoiste centrum o zasięgu regionalnym dla terenów byłej guberni siedleckiej. Przed II wojną światową liczba ludności Siedlec przekroczyła 40 tys., z tego ok. 40 proc. stanowili Żydzi, którzy w dużej mierze zajmowali się działalnością gospodarczą, chociaż był to okres początków aktywności na tym polu także ludności chrześcijańskiej, co wielokroć rodziło spięcia obu społeczności, które widać niekiedy na prezentowanych reklamach.

W tym okresie dominowały na Podlasiu przedsiębiorstwa usługowe, najwięcej zakładów fryzjerskich i przedsiębiorstw przewozowych, branże: chemiczna, włókiennicza i odzieżowa, papiernicza i poligraficzna, przemysł budowlany, wreszcie rynek prasowy. W latach 30. XX wieku Siedlce stały się również prężnym ośrodkiem wydawania prasy, której rozwojowi sprzyjały wszystkie wyżej wymienione czynniki. W drugiej dekadzie okresu międzywojennego ukazywało się w mieście kilkanaście tytułów, z tego 5 gazet polskich, które stały się przedmiotem zainteresowania przy przygotowaniu niniejszej wystawy (pominięto zatem, szczątkowo zresztą zachowaną, prasę ukazującą się w języku jidysz). W podejmowanej tematyce obejmowały nie tylko tematykę siedlecką, lecz cały region, wcielając w życie postulat przywrócenia miastu statusu ponadlokalnego, a przy okazji niosąc cenne dzisiaj informacje o różnych sferach życia ówczesnego społeczeństwa. Były to: „Głos Podlaski” – tygodnik diecezji podlaskiej wydawany z inicjatywy bpa Henryka Przeździeckiego w latach 1930-1939 oraz tygodniki związane ideowo z obozem sanacyjnym: „Gazeta Podlaska” – wydawana w latach 1930-1932, „Nowa Gazeta Podlaska” – 1931-1934, „Ziemia Siedlecka” – 1934, 1936-1939, wreszcie „Życie Podlasia” – z lat 1934-1939.

Jak wiadomo z porzekadła, reklama jest dźwignią handlu, toteż na wymienionych wyżej łamach pojawiają się reklamy działalności gospodarczej różnych sfer w Siedlcach, spośród których niniejsza wystawa eksponuje 134. Zostały one podzielone na 20 branż reprezentujących:

Sport, turystykę i rekreację oraz myślistwo (1-7).
Budownictwo i składy materiałów (8-17).
Fryzjerstwo i usługi kosmetyczne (18-25).
Artykuły i usługi żelazne (26-27).
Drukarnie, produkcję pieczątek i usługi introligatorskie (28-34).
Krawiectwo (35-39).
Wyszynk, restauracje, kawiarnie (40-48).
Tekstylia (49-51).
Zakłady rzemieślnicze, mechaniczne i sklepy manufakturowe (52-56).
Artykuły spożywcze i kolonialne (56-66).
Usługi medyczne (67-90).
Księgarnie i artykuły papiernicze (91-97).
Odzież i konfekcję (98-115).
Artykuły elektromechaniczne i radiowe (116-120).
Chemię (121-122).
Zegarki, biżuterię, usługi zegarmistrzowskie i jubilerskie (123-126).
Ogrodnictwo (127-128).
Komunikację (129).
Zakłady i kolektury (130-131).
Korepetycje (132-134).

Pomimo dużej reprezentatywności branż siedleckich okresu przedwojennego występujących w reklamie prasowej, warto pamiętać, że jest to – pomimo waloru informacyjnego i bardzo interesującej wizualnej strony – oczywiście jedynie źródło pomocnicze, uzupełniające bogate materiały archiwalne w postaci teczek firm siedleckich z okresu międzywojennego, zarejestrowanych w rejestrze handlowym, dziś przechowywanych w Archiwum Państwowym w Siedlcach w zespole akt nr 61: Sąd Okręgowy w Siedlcach z lat 1917-1939, w serii Wydział Rejestru Handlowego.

Warto polecić oba te źródła historykom, bowiem dotychczas nie były one w większym stopniu wykorzystane w badaniach życia gospodarczego regionu.

Bibliografia:

J. Cabaj, Prasa siedlecka z lat trzydziestych XX wieku o Niemcach i stosunkach polsko-niemieckich, „Rocznik Historii Prasy Polskiej”, t. 22, 2019, z. 1, s. 57-78.
A. Zawadzki, Gospodarka Południowego Podlasia w latach 1918-1939, Siedlce 2014.

Przygotował Dariusz Magier

Galeria

1. Głos Podlaski nr 52/1932
2. Nowa Gazeta Podlaska nr 20/1932
3. Życie Podlasia nr 5/1935
4. Życie Podlasia nr 15/1935
5. Życie Podlasia nr 41/1936
6. Życie Podlasia nr 52/1936
7. Ziemia Siedlecka nr 1/1937
8. Nowa Gazeta Podlaska nr 16/1933
9. Nowa Gazeta Podlaska nr 52/1933
10. Głos Podlaski nr 16/1934
11. Głos Podlaski nr 16/1934
12. Życie Podlasia nr 25/1935
13. Życie Podlasia nr 10/1936
14. Głos Podlaski nr 18/1938
15. Głos Podlaski nr 49/1938
16. Głos Podlaski nr 12/1939
17. Głos Podlaski nr 14/1939
18. Głos Podlaski nr 34/1934
19. Życie Podlasia nr 27/1934
20. Życie Podlasia nr 29/1934
21. Życie Podlasia nr 30/1934
22. Życie Podlasia nr 38/1935
23. Głos Podlaski nr 36/1936
24. Głos Podlaski nr 36/1936
25. Życie Podlasia nr 36/1937
26. Nowa Gazeta Podlaska nr 14/1932
27. Nowa Gazeta Podlaska nr 40/1932
28. Nowa Gazeta Podlaska nr 1/1931
29. Nowa Gazeta Podlaska nr 52/1933
30. Życie Podlasia nr 2/1935
31. Życie Podlasia nr 5/1936
32. Głos Podlaski nr 20/1936
33. Życie Podlasia nr 47/1936
34. Głos Podlaski nr 46/1938
35. Nowa Gazeta Podlaska nr 52/1933
36. Głos Podlaski nr 7/1935
37. Życie Podlasia nr 8/1935
38. Głos Podlaski nr 41/1936
39. Głols Podlaski nr 42/1938
40. Nowa Gazeta Podlaska nr 29/1933
41. Nowa Gazeta Podlaska nr 52/1933
42. Życie Podlasia nr 28/1934
43. Życie Podlasia nr 2/1935
44. Głos Podlaski nr 7/1935
45. Głos Podlaski nr 36/1936
46. Głos Podlaski nr 43/1936
47. Ziemia Siedlecka nr 2/1937
48. Głos Podlaski nr 49/1937
49. Głos Podlaski nr 20/1936
50. Życie Podlasia nr 36/1937
51. Głos Podlaski nr 42/1938
52. Życie Podlasia nr 52/1935
53. Głos Podlaski nr 20/1936
54. Głos Podlaski nr 20/1936
55. Głos Podlaski nr 17/1939
56. Życie Podlasia nr 18/1938
57. Nowa Gazeta Podlaska nr 1/1931
58. Nowa Gazeta Podlaska nr 25/1932
59. Życie Podlasia nr 52/1935
60. Życie Podlasia nr 34/1936
61. Głos Podlaski nr 36/1936
62. Głos Podlaski nr 43/1936
63. Ziemia Siedlecka nr 2/1937
64. Głos Podlaski nr 10/1937
65. Głos Podlaski nr 9/1939
66. Głos Podlaski nr 14/1939
67. Nowa Gazeta Podlaska nr 20/1932
68. Nowa Gazeta Podlaska nr 25/1932
69. Nowa Gazeta Podlaska nr 35/1932
70. Nowa Gazeta Podlaska nr 44/1933
71. Nowa Gazeta Podlaska nr 52/1933
72. Życie Podlaskia nr 28/1934
73. Życie Podlasia nr 29/1934
74. Życie Podlasia nr 2/1935
75. Życie Podlasia nr 2/1935
76. Życie Podlasia nr 8/1935
77. Życie Podlasia nr 15/1935
78. Życie Podlasia nr 16/1935
79. Życie Podlasia nr 33/1935
80. Głos Podlaski nr 36/1936
81. Życie Podlasia nr 44/1937
82. Życie Podlasia nr 44/1937
83. Życie Podlasia nr 44/1937
84. Życie Podlasia nr 44/1937
85. Życie Podlasia nr 51/1937
86. Życie Podlasia nr 2/1938
87. Głos Podlaski nr 12/1939
88. Życie Podlasia nr 20/1939
89. Życie Podlasia nr 20/1939
90. Życie Podlasia nr 20/1939
91. Życie Podlasia nr 51-52/1935
92. Głos Podlaski nr 36/1936
93. Życie Podlasia nr 41/1936
94. Ziemia Siedlecka nr 2/1937
95. Życie Podlasia nr 36/1937
96. Życie Podlasia nr 36/1937
97. Życie Podlasia nr 36/1937
98. Nowa Gazeta Podlaska nr 14/1932
99. Nowa Gazeta Podlaska nr 30/1932
100. Nowa Gazeta Podlaska nr 35/1932
101. Nowa Gazeta Podlaska nr 40/1932
102. Nowa Gazeta Podlaska nr 10/1933
103. Życie Podlasia nr 25/1934
104. Życie Podlasia nr 27/1934
105. Życie Podlasia nr 30/1934
106. Życie Podlasia nr 15/1935
107. Życie Podlasia nr 38/1935
108. Życie Podlasia nr 41/1936
109. Życie Podlasia nr 41/1936
110. Głos Podlaski nr 5/1937
111. Życie Podlasia nr 36/1937
112. Życie Podlasia nr 37/1937
113. Życie Podlasia nr 44/1937
114. Życie Podlasia nr 51/1937
115. Głos Podlaski nr 10/1938
116. Nowa Gazeta Podlaska nr 1/1931
117. Życie Podlasia nr 47/1935
118. Życie Podlasia nr 47/1936
119. Życie Podlasia nr 12/1937
120. Życie Podlasia nr 44/1937
121. Nowa Gazeta Podlaska nr 20/1932
122. Życie Podlasia nr 52/1936
123. Nowa Gazeta Podlaska nr 16/1933
124. Życie Podlasia nr 41/1936
125. Życie Podlasia nr 36/1937
126. Życie Podlasia nr 51/1937
127. Nowa Gazeta Podlaska nr 10/1934
128. Życie Podlasia nr 7/1937
129. Życie Podlasia nr 4/1934
130. Życie Podlasia nr 5/1935
131. Życie Podlasia nr 5/1935
132. Życie Podlasia nr 5/1935
133. Życie Podlasia nr 33/1935
134. Życie Podlasia nr 30/1936

Rozwiń Metryka

Podmiot udostępniający informację:
Data utworzenia:	2020-06-04
Data publikacji:	2020-06-04
Osoba sporządzająca dokument:
Osoba wprowadzająca dokument:
Liczba odwiedzin:	5162